Inleiding

Je zult nooit veranderingen bereiken door te vechten tegen de bestaande realiteit. Om iets te veranderen, moet je een nieuw model opbouwen dat het bestaande model onbruikbaar maakt.

Richard Buckminster Fuller

De genoom van de mens, chimpansee en gorilla komt volgens verschillende schattingen voor 97 ‒ 99% overeen. ^[1]. De genetische verschillen tussen gorilla’s en chimpansees leiden echter niet tot diepgaande verschillen in sociale structuren, intelligentie en cultuur. Tussen de mens en de hogere apen ligt een kloof.

Het zwakke punt van de meeste utopieën en anarchistische bewegingen ligt in het onbegrip van de aard van deze kloof. Het kan worden vergeleken met de kloof tussen verschillende besturingssystemen. Op dezelfde computer kunnen volledig incompatibele besturingssystemen worden geïnstalleerd, die net zo verschillend van elkaar zijn als de menselijke samenleving van een kudde chimpansees. Door voor te stellen om alle “software” vanaf nul opnieuw te schrijven, overschatten anarchisten en utopisten de rol van de “hardware”, vertrouwend op zaken als samenwerking, moraliteit of een gevoel van rechtvaardigheid, alsof deze in kant-en-klare vorm inherent zijn aan elke mens, in plaats van dat ze door de samenleving worden bijgebracht. De menselijke samenleving kan niet bestaan zonder dwang in welke vorm dan ook. Zelfs als een persoon zich bewust en altruïstisch gedraagt, ligt er onder dat gedrag nog steeds een krachtige machinerie van geweld. Om zich succesvol te verdedigen tegen agressieve buren en om zelf een groter stuk van de taart te kunnen bemachtigen, heeft de staat een sterk leger nodig. En een sterk leger betekent technologische superioriteit, de steun van het volk en rijkdom. Deze dingen zijn onmogelijk zonder een ontwikkelde wetenschap, een efficiënte economie die niet lijdt onder corruptie en diefstal, en een maximaal gemobiliseerde samenleving. En daarvoor is een werkend rechtssysteem, algemeen onderwijs en gemeenschappelijke waarden en doelen nodig. Zo blijkt dat door vanaf de kindertijd hoge moraliteit en burgerbewustzijn bij te brengen, de staat zijn economische en militaire superioriteit waarborgt. Scholen worden gefinancierd met belastinggeld, dat onder dwang wordt geïnd. Indien nodig worden ouders gedwongen om humaan met hun kinderen om te gaan en hen onderwijs te geven, onder dreiging van verlies van het ouderlijk gezag. Als we vandaag de dwang zouden afschaffen, zou morgen blijken dat de kloof tussen mensen en chimpansees helemaal niet zo groot is. Aan de andere kant is het mogelijk en nodig om manieren te onderzoeken om de methoden van dwang te verzachten en te humaniseren, zolang dit de effectiviteit ervan niet vermindert. Een aanzienlijk deel van de mensheid heeft al afstand gedaan van de doodstraf. Dit was enkele honderden jaren geleden volkomen ondenkbaar. In de steentijd was de belangrijkste methode van dwang eigenlijk simpel en rechttoe rechtaan — een klap met een knuppel op je hoofd en geen problemen! Totdat je zelf met zo’n knuppel gedwongen wordt. Vandaag de dag gebruiken we in plaats van één krachtige klap tientallen en honderden zachte, bijna onopgemerkte duwtjes en aanrakingen. Een paar woorden, een dun lint dat de weg blokkeert, een gekleurde lamp in een verkeerslicht, een heldere afbeelding in een tijdschrift beïnvloeden onze gedachten en daden, en stemmen ons gedrag subtiel af op de eisen en wensen van anderen. En zo reageren wij ook.

Het is heel logisch om aan te nemen dat we in de toekomst in dezelfde richting zullen blijven bewegen. De methoden van dwang zullen nog zachter en subtieler worden, maar er zullen er meer zijn en ze zullen vaker en breder worden toegepast. Uit deze veronderstelling volgen twee belangrijke conclusies. Ten eerste zal het totale effect van deze invloeden sterker zijn dan dat van episodische klappen met een knuppel. Het is bekend dat de wet strikter wordt nageleefd in landen waar het heel goed mogelijk is om een boete te krijgen voor een papiertje dat naast de prullenbak wordt gegooid, en niet in landen waar regelmatig openbare executies worden gehouden. Ten tweede zal de totale schade aan de vrijheid en het welzijn van de mens door deze invloeden kleiner zijn. Immers, als corrigerende invloeden slechts af en toe worden toegepast, moet de kracht ervan proportioneel worden verhoogd, wat leidt tot een verhoogd risico op bijwerkingen. Het is duidelijk dat duizend kleine boetes minder kwetsend zijn dan een kogel in de nek. Bovendien zijn sterke en zeldzame invloeden gemakkelijk te controleren door een kleine groep mensen en kunnen ze voor criminele doeleinden worden gebruikt, wat prachtig wordt geïllustreerd door elk dictatoriaal regime of de stroom van informatieafval op televisie. In dit boek hebben we de ontwikkelingsrichting van de samenleving geanalyseerd. Wij denken dat we een sleutelcomponent hebben geïdentificeerd die de voorwaarden voor het bestaan van een bepaalde sociale formatie heeft bepaald. We hebben de huidige dag onderzocht, de morgen verondersteld en ons de overmorgen voorgesteld. Dit boek is gewijd aan de onderbouwing van het idee dat de samenleving vroeg of laat zal komen tot een nieuwe sociale formatie, gebaseerd op de principes van massale samenwerking. Dit zal leiden tot een interessant effect — volledige wederzijdse transparantie. We hebben deze veronderstelde sociale orde van de toekomst “rekonisme” genoemd, afgeleid van het Engelse woord “reckon” — rekenen, in aanmerking nemen, beschouwen, menen. Wij geloven dat de belangrijkste methode van zelforganisatie en het nemen van collectieve beslissingen een continue registratie van de meningen van alle competente en geïnteresseerde partijen zal zijn, in plaats van het creëren van hiërarchische structuren waarin beslissingen alleen door de top worden genomen. Technisch gezien is een dergelijke registratie haalbaar op voorwaarde van algemene informatisering en informatie-transparantie.

In principe kan de algemeen aanvaarde republikeinse vorm van regering vandaag de dag worden beschouwd als een embryonale, primitieve vorm van rekenschap, waarbij de verantwoording eens in de paar jaar plaatsvindt, de reikwijdte van de kwesties die door deze verantwoording worden behandeld, zeer beperkt is, en voor het nemen van een definitieve beslissing een primitieve methode van telling van gelijkwaardige stemmen wordt gebruikt. Daarbij neemt 99% van alle beslissingen nog steeds de hiërarchische top, zogenaamd namens ons, voor haar rekening. Als we in plaats van kleuterrekenkunde en handmatig invullen van stembiljetten moderne computernetwerken en algoritmen toepassen die rekening houden met tal van factoren die van invloed zijn op de stemkracht, en dit continu en overal doen, dan kunnen we bijna volledig afzien van tussenpersonen in de vorm van politici en bureaucraten. De woorden die in de meeste grondwetten van de wereld zijn vastgelegd, dat het volk de enige bron van macht in het land is, zullen niet langer slechts woorden zijn.

De noodzaak van transparantie in zo’n model van maatschappelijke bestuur volgt uit de hierboven getoonde verspreiding van dwangmethoden. Want om dwang effectief te laten zijn, moet men weten waar, wanneer en hoe men moet ingrijpen. Wanneer de instrumenten van dwang in handen zijn van duizenden mensen, en niet van één ‘alwetende’ leider of koning, heeft ieder van deze duizenden informatie nodig. En hoe vollediger en nauwkeuriger deze informatie is, hoe subtieler, onschadelijker en humaner de invloed zal zijn. Elk geheim kan worden onthuld, en degene die het onthult, zal een monopolie hebben op bepaalde manieren van invloed. En waar er een monopolie is, zijn er ook misbruik. Door te veel te verbergen, geven we de hefboom van invloed in handen van structuren die we, eerlijk gezegd, niet echt vertrouwen – inlichtingendiensten en corporaties. En tegelijkertijd blokkeren we de mogelijkheden voor wederzijdse controle en coördinatie tussen ons en andere mensen zoals wij. We zijn van elkaar vervreemd en tegelijkertijd open en weerloos tegenover ambtenaren en bureaucraten.

Precies daarom wordt algemene informatisering vaak door ons als een bedreiging ervaren. Echter, simpelweg het ontkennen van alles wat nieuw en potentieel gevaarlijk is, kan niet effectief zijn. Door ons te verzetten tegen elke poging om persoonlijke gegevens te verzamelen en te gebruiken, en ons af te sluiten van de buitenwereld met anonimiteit en encryptie, bezorgen we onszelf veel ongemakken. De meeste volgelingen van “piratenpartijen” en anonieme cyberactivisten bekritiseren de pogingen van de staat of “copyrighters” om de verspreiding van informatie te blokkeren, terwijl ze tegelijkertijd dezelfde beschermende bastions om zichzelf heen bouwen. De onrechtvaardige en potentieel gevaarlijke asymmetrie van informatie transparantie ten gunste van politieke en commerciële elites willen ze in hun voordeel omdraaien. Hoewel het logischer zou zijn om deze volledig te vernietigen. De moderne heersende klasse wil gratis alle informatie van ons ontvangen, maar is niet snel geneigd om te delen wat zij zelf heeft. Echter, de wens om “gratis te downloaden” wat dan ook, van de laatste Hollywood-blockbuster tot volstrekt geheime documenten, terwijl men anoniem en ongrijpbaar blijft, lijkt op een infantiele wens om “af te nemen en te delen”. De asymmetrie in de toegang tot onze persoonlijke informatie moet worden geëlimineerd. Volledige transparantie impliceert wederzijdse transparantie. Complexe systemen kunnen niet functioneren zonder feedback. Het is noodzakelijk om de controleurs te controleren, anders worden ze “Big Brother”. Maar we mogen zelf absoluut niet oncontroleerbaar en onverantwoordelijk blijven. Slaven en meesters zijn twee kanten van dezelfde medaille. Een slaaf wordt niet vrij door simpelweg van plaats te wisselen met de meester. Vrijheid impliceert wederzijdse concessies en verplichtingen, en niet de mogelijkheid om ongestraft op de hoofden van voormalige heren te spugen. Zonder deze wederkerigheid kan de ontwikkeling van informatietechnologie alleen maar leiden tot totalitarisme en onmenselijke dystopie.

Je vertelt alles over jezelf op Facebook. Aan de hand van je zoekopdrachten op internet is het gemakkelijk te achterhalen wat je zoekt. Het is eenvoudig om te bepalen welke programma’s je kijkt en welke boeken en films je downloadt. Iedereen kan al je liefdes-sms’jes lezen en al je gesprekken beluisteren (niet alleen telefoongesprekken). In de cache worden al je opmerkingen opgeslagen. Je telefoon geeft je locatie door. Via databases kan men achterhalen welke container uit China vastzit bij de douane en dat je twee boetes voor snelheidsovertredingen niet hebt betaald. Alomtegenwoordige camera’s en gezichtsherkenningssoftware in de menigte. Al je voorkeuren, van politiek tot religie, liggen voor het oprapen… en zo verder, tot aan je pornocollectie en vlekken op je kleding.

Natuurlijk, dat is beangstigend. Big Brother houdt je in de gaten. Alles is onder controle. Je bent zowel een kwetsbaar schepsel als iemand zonder rechten. Je bent volledig open, weerloos en transparant met diezelfde Nabokoviaanse transparantie. En terwijl de hoofdpersoon in “Uitnodiging tot de executie” tenminste een soort van keuze had: “Vanaf jonge leeftijd, door een wonder de gevaar te doorzien, had Tsintsinnat waakzaam zijn bijzondere eigenschap verborgen. Geen vreemde stralen toelatend, gaf hij de vreemde indruk van een eenzame donkere hindernis in deze wereld van transparante zielen die elkaar kennen, had hij toch geleerd zich doorzichtig voor te doen… maar in werkelijkheid was Tsintsinnat ondoordringbaar”, ben jij zelfs die keuze ontnomen. Als het nodig is, zullen ze je vanuit de ruimte vinden. Het lijkt erop dat er drie strategieën zijn in deze situatie:

—.Alles controleren. Geen byte voorbij. Geen overbodig woord. Alle gesprekken worden versleuteld. Alleen pseudoniemen en dynamische IP-adressen. Hun hoeven laten geen sporen achter.
—.Leef volledig open. Spreek alleen de waarheid. Een eerlijke persoon heeft niets te verbergen. Uiteindelijk is het gewoon een kwestie van gewoontes. Niet zo lang geleden was het onmogelijk om in het openbaar een blote knie te tonen.
—.Geen aandacht aan besteden. Wie ben ik en wie is er geïnteresseerd in mijn leven?

Maar! Bij het nadenken over de verschrikkingen van de aanstaande openheid mogen we de onmiskenbare voordelen niet vergeten. Bijvoorbeeld, wat naar onze mening volledig wordt onderschat — er zullen dingen verschijnen die veel belangrijker zijn dan geld. Dat zal reputatie zijn.

Openheid biedt u een unieke kans om een keuze te maken – aan welke leraar u uw kind toevertrouwt, of welke arts u kiest om uw ouders te behandelen. Over elke specialist kan men de mening lezen van mensen die met hem of haar te maken hebben gehad. Geen enkele anonimiteit – ik, gepensioneerde Zoya Ivanovna Chistyakova, ben behandeld door deze arts met deze diagnose. Hier zijn de analyses, hier zijn de resultaten van de behandeling. Een diepe buiging voor hem. En dergelijke dingen zullen heel veel waard zijn. Op basis van de feedback zal er een beslissing worden genomen over de competentie van de medewerkers. Tot aan ontslag en beroepsverbod in ernstige gevallen. En elke ambtenaar zal tien keer nadenken voordat hij zelfs maar een hint geeft naar een omkoping of iemand weer op pad stuurt voor een andere nutteloze verklaring. Feitelijk zal de wereld veranderen in een groot dorp, waar iedereen elkaar goed kent – dit is een geweldige timmerman, maar geef hem geen voorschot – hij gaat in de drank, en van deze persoon kun je beter wegblijven. Met de vrijheid van keuze zal reputatie belangrijker worden dan geld.

En de eerste die volledig transparant zullen zijn, zijn de politici en ambtenaren. Hun verantwoordelijkheid is te groot. Blog van Dmitry Chernyshev

De uitdrukking “volledige transparantie” impliceert de universaliteit en integriteit van het informatieveld, en niet de absolutie en totaliteit ervan. Het is helemaal niet noodzakelijk om camera’s in slaapkamers en toiletten te installeren, zenders in de hersenen te implanteren of streepjescodes op het voorhoofd aan te brengen. De mate van transparantie en registratie moet voldoende zijn voor een betrouwbare opvolging van de identiteit en reputatie van een persoon, voor het probleemloos uitvoeren van dagelijkse transacties, en niet meer dan dat. De huidige informatieomgeving is troebel en ondoorzichtig, met kleine eilandjes van transparantie in de vorm van afzonderlijke gemeenschappen of databases, die slecht met elkaar verbonden zijn. Volledige transparantie betekent een tegenovergestelde situatie – de omgeving is in zijn geheel transparant, maar er kunnen heel goed volledig of gedeeltelijk ondoorzichtige plekken bestaan, zolang ze de integriteit van de transparante ruimte niet verstoren en de afzonderlijke delen niet van elkaar isoleren. Hetzelfde kan gezegd worden over “volledige” decentralisatie. Zowel vanuit technisch als politiek-economisch perspectief is totale decentralisatie niet alleen niet nodig, maar ook niet effectief. Hybride modellen werken het beste. Maar wij geloven dat gedecentraliseerde structuren de hoofdrol zullen spelen, terwijl hiërarchische structuren hen moeten aanvullen en hun zwakke plekken moeten verbergen. Tot nu toe is het vaak andersom. Net zoals industrialisatie de landbouw niet volledig heeft vernietigd, en de informatiemaatschappij niet heeft afgezien van de industrie, veronderstelt rekonomisme geen absolute horizontaliteit in alles. Het benadrukt alleen dat horizontale verbindingen de belangrijkste en meest kenmerkende eigenschap van de toekomstige samenleving zullen worden.

Tot nu toe hadden de concepten van de “noösfeer” of de “globale hersenen” een metaforisch of zelfs mystiek-religieus karakter. Wij geloven dat de noösfeer in de nabije toekomst een heel reëel en concreet object zal worden. De materiële basis ervan zullen computers zijn, verbonden in een wereldwijd netwerk. Het belangrijkste verschil tussen zo’n netwerk en het huidige internet zal de integriteit zijn, gebaseerd op open standaarden en gedecentraliseerde technologieën. Tot nu toe bestaat het internet uit talloze lapjes die op een of andere manier aan elkaar zijn genaaid. Een van de auteurs heeft de moeite genomen om het aantal van zijn accounts op verschillende websites, betalingssystemen, forums, enzovoort te tellen. Achtentachtig! En er zijn nog tientallen informatiesystemen en databases die zwak of helemaal niet met het internet zijn verbonden — bank-, overheids-, gemeentelijke en commerciële systemen. Kijk in je portemonnee: elke kortings- en betaalkaart is een onderdeel van zo’n systeem. Elk document, van paspoort tot de laatste verklaring van de woningcorporatie — ook. Het proces van het samenvoegen van dergelijke systemen is al begonnen; zo wordt er in het internet steeds vaker gebruikgemaakt van authenticatie via OpenID, waarbij één “hoofd” account toegang biedt tot verschillende websites, zonder extra wachtwoorden en accounts aan te maken. De meeste succesvolle projecten voor de modernisering van de overheid of gemeentelijke apparaten omvatten de samenvoeging en standaardisatie van informatiesystemen. Estland — een van de wereldleiders in dergelijke modernisering — gebruikt het gedecentraliseerde systeem “X-Road” voor de uniformering van de toegang tot verspreide overheids- en particuliere databases. Wanneer zo’n benadering algemeen aanvaard wordt, kan men gerust spreken van de noösfeer als een alledaagse realiteit, en niet als een filosofisch idee.

In de conceptie van reconisme kan iedereen zijn eigen plek vinden:

• anarchisten — de afschaffing van de staat en de wet die in strijd is met de gewoonte,
• totalitaristen zijn de belichaming van de ideologische eenheid van de samenleving,
• monarchisten — de realisatie van het idee van puur leiderschap en de samenbundeling van mensen voor een gemeenschappelijk doel, vrij van vuil en corruptie,
• neomarxisten – het gebruik van het concept van vervreemding en het sociale onbewuste,
• socialisten — de reële mogelijkheid om de economie te plannen, dat wil zeggen, in sommige gevallen de vraag tot aan de productie van het product nauwkeurig te bepalen,
• kapitalisten — volledige vrijheid van ondernemerschap en het idee dat het gewicht van de stem afhankelijk is van de bijdrage,
• aanhangers van Plato — het idee van transparantie en verantwoording van politieke elites,
• de aanhangers van het idee van een open samenleving van Popper — zijn uiterste vorm, “abstracte samenleving”,
• libertariërs zijn een werkbaar mechanisme voor de afwijzing van geweld door de samenleving, omdat geweld simpelweg onvoordelig wordt, en geweld van de staat overbodig.
• liefhebbers van cyberpunk – een allesomvattend computer model van de realiteit, een elektronische staat en de matrix van William Gibson, en niet die van de gebroeders Wachowski,
• democraten – ware volksheerschappij en belichaming van de idealen van de klassieke periode van het oude Griekenland,
• republikeinen — een effectief instrument om de dictatuur van de meerderheid te vermijden,
• werknemers van de inlichtingendiensten zijn de belichaming van de droom van totale controle en de “Grote Broer” (en het tot het absurde doorvoeren ervan),
• communisten — een systeem waarin geld ontbreekt in de zin zoals we dat nu kennen,
• antiglobalisten – de weg naar decentralisatie,
• globalisten – ideeën die de wereld verenigen,
• liefhebbers van samenzweringstheorieën — weer een grimasse van de wereld achter de schermen. (“David” van Michelangelo op de omslag symboliseert volgens de auteurs de openheid, de overwinning van een gewone jongen uit het volk op de agressieve militarist Goliath en de verdere carrière van deze jongen als een wijze en rechtvaardige koning. Maar wie weet wat hen te binnen kan schieten? Immers, David is een Jood!)

Rekonisme kan worden beschouwd als een soort sociologische singulariteit, wanneer, zoals hierboven geschreven, aanhangers van verschillende politieke opvattingen krijgen wat ze wilden: “alles in één”.

* * *In het hoofdstuk « Van kudde naar staat » We hebben de geschiedenis van de sociale evolutie van de samenleving uiteengezet en aangetoond dat de verandering van het sociale systeem altijd plaatsvond nadat er een nieuwe sleutelbron was gevormd, die het mogelijk maakte om te beheren en te onderwerpen. Dergelijke bronnen waren in hun tijd kracht, land en kapitaal.

In het hoofdstuk « Informatie als sleutelbron » beschrijft een sleutelbron van de moderne wereld – informatie en de belangrijkste manieren waarop de macht de asymmetrie van informatie voor haar doeleinden gebruikt. Hoofdstuk « De ondergang van het informisme » vertelt over hoe de machthebbers geleidelijk de controle over informatie verliezen, over de wikificatie van de economie en de catastrofale gevolgen van hypercentralisatie. We tonen de algemene ontwikkelingslijn en komen tot de conclusie dat we overgaan naar een nieuwe maatschappelijke ordening — rekonomie, gebaseerd op de wikificatie van de economie en macht, transparantie en reputatie.

Глава « Technische basis van de reconquista » gewijd aan de materiële basis van het reconisme – informatietechnologieën en computernetwerken. Hierin wordt aangetoond dat het huidige niveau van ontwikkeling van IT het mogelijk maakt om een informatiesysteem te creëren dat krachtig en allesomvattend genoeg is om als fundament te dienen voor een nieuwe maatschappelijke orde, en worden mogelijke benaderingen voor de implementatie van zo’n systeem voorgesteld. In het hoofdstuk « Decentralisatie » We hebben manieren van gedecentraliseerd bestuur en besluitvorming beschreven die niet minder effectief kunnen zijn dan gecentraliseerde beslissingen, maar zonder hun nadelen. We hebben de mogelijkheid van decentralisatie van veel functies van de staat onderzocht, en besproken hoe het financiële systeem gedecentraliseerd kan worden en hoe iedereen betrokken kan zijn bij de uitgifte van geld in de vorm van vorderingen.

In het hoofdstuk “ Maatschappij » We hebben ons voorgesteld hoe de samenleving en moraal van de toekomst eruit zullen zien, wat er zal gebeuren met criminaliteit, censuur, politiek, nationale ideeën en hoe de nieuwe heersende elite zal zijn. We hebben ons werk aangevuld. Toepassing , waar we hebben gesproken over de reeds bestaande “bouwstenen” die de basis kunnen vormen voor de reconceptie. Als u tijdens het lezen van het boek het gevoel krijgt dat de auteurs het gevoel voor de realiteit zijn kwijtgeraakt – open dan de bijlage. Soms overtreft de werkelijkheid zelfs de wildste fantasieën.