Vandaag ben ik naar dat restaurant gegaan waar we gezet ventilatie. Nog twee weken tot de opening van het restaurant. Wij zijn verantwoordelijk voor de keukenapparatuur. IJs, smoothies, friteuses, grillpersen, frisdranken — dat is alles. Een wereld van roestvrij staal. Zelfs de kabelgoten zijn van roestvrij staal. Alles is nog bedekt met een witte folie met blauwe letters. Het is nog steeds dezelfde chaotische mierenhoop van tientallen verschillende aannemers. Dezelfde geregisseerde samenwerking. Gewoon op de klok. Ik heb de afvoer aangesloten op de Coca-Cola-dispenser, en meteen nam een elektricien van een ander bedrijf mijn plek in en begon kabels naar hem te leggen. Ik meet, snijd en plaats een kabelgoot van roestvrij staal om de draden naar het stopcontactblok voor “onze” apparatuur te brengen. Meteen leggen andere mensen hun kabel in die goot. Ik loop ernaartoe om de ijsmachine van een driefasige kabel met een stopcontact te voorzien, en van de ijsmachine komen mensen die net iets in die hoek hebben gedaan. Iemand kan geen gemeenschappelijke taal vinden met iemand anders — aannemers uit verschillende delen van het land. Ze kiezen een derde taal en spreken daarin. Beiden in gebroken taal. Maar ze begrijpen elkaar.
Zeer nieuw en zeer technologisch restaurant. Zelfbedieningspanelen met grote verticale 40-inch touchscreen displays – je kunt rustig je bestelling kiezen en betalen – een mens is daar nu niet meer voor nodig. En de wachtrij is ook verleden tijd. Ik denk dat over 20 jaar er in de keuken ook niemand meer zal zijn, behalve de monteurs. Er is speciale aandacht voor moeders met kinderen – een gemeenschappelijke magnetron om flesjes met babyvoeding op te warmen. Nog een aparte zorg voor degenen die even van hun kinderen af willen – achter een glazen wand – een doolhof-klimrek, zodat de kinderen bezig zijn. Tot nu toe zijn de kabels, de schakelkast, de zwakstroominstallatie, de videobewaking, de sensoren, de computerinterfaces en de plekken voor monitoren nog zichtbaar – monitors in plaats van een etalage met het menu boven je hoofd, monitors voor het personeel, monitors voor de kassa’s. Het project is helemaal nieuw – een aparte goede ruimte voor studenten die komen werken. Je kunt hier ook studeren. De ruimte boven de vrieskamer is goed benut – daar staat de apparatuur voor het opsporen van kooldioxidelekkages, waaraan sensoren vanuit alle hoeken van het gebouw zijn aangesloten. De keuken is goed gepland – hij is groter en ruimer. Nieuwe apparatuur. Alles is zeer doordacht en ergonomisch. Als dit zo doorgaat, zullen andere restaurants gewoon van de aardbodem verdwijnen.
Dit restaurant vergelijken met andere is hetzelfde als een boer uit de 21e eeuw vergelijken met een traditionele landbouw. Hij zal simpelweg winnen op het gebied van de kostprijs van het geproduceerde voedsel. En het menu… het menu is geen probleem. Het gaat er alleen om regelmatig en in zekere mate voorspelbaar een bestelling van deze gerechten te garanderen. In de afgelopen 20 jaar is het menu van deze restaurants vijf keer uitgebreid – en ze redden het prima.