Цитата из книги Ф.Котлера «Хаотика»
Het staatsinvesteringsfonds (sovereign wealth fund, SWF) is een door de staat beheerd investeringsfonds, samengesteld uit financiële activa zoals aandelen, obligaties, onroerend goed, edelmetalen of andere financiële instrumenten. SWF’s bestaan in verschillende vormen al tientallen jaren, en hun aantal is sinds 2000 aanzienlijk toegenomen. Sommige van deze fondsen worden uitsluitend beheerd door centrale banken, die middelen accumuleren in het kader van het beheer van het nationale banksysteem. Dergelijke fondsen hebben doorgaans de grootste invloed op de economie en financiën. Andere SWF’s zijn simpelweg de spaargelden van de staat, die door verschillende rechtspersonen worden geïnvesteerd.
Tijdens de wereldwijde financiële crisis in 2008 vermeden verschillende Amerikaanse en Europese financiële instellingen faillissement door investeringen van het Chinese staatsfonds en verschillende Arabische koninkrijken te accepteren. Dit zegt veel over de ontwikkeling van derdewereldlanden, evenals over wie er specifiek ‘golven’ zal maken in nieuwe tijden.
In dit nieuwe hoofdstuk van de economische geschiedenis zullen de krachten achter de globalisering, die de afgelopen vijftig jaar hebben gewerkt, niet langer hun dominante rol spelen. Het proces van herverdeling van geld en macht in de wereld, weg van de Verenigde Staten en Europa naar de rijk aan grondstoffen landen en landen die snel industrialiseren in Azië, is al jarenlang in volle gang, vooral na de terroristische aanslagen van 11 september, toen China, Rusland, het Midden-Oosten en andere opkomende economieën enorme hoeveelheden contanten begonnen op te bouwen, terwijl de globalisering een bijbehorende impuls gaf toen de prijzen van olie, aardgas en andere grondstoffen stegen.
De staatsinvesteringsfondsen hebben de afgelopen jaren een wereldwijde invloed gekregen op de internationale markten. Ze hebben geïnvesteerd in een aantal financiële bedrijven op Wall Street, zoals Citigroup, Morgan Stanley en het voormalige Merrill Lynch, toen deze bedrijven behoefte hadden aan een kapitaalinjectie als gevolg van verliezen die waren ontstaan aan het begin van de hypotheekcrisis in januari 2008. De enorme schade die de crisis eind 2008 veroorzaakte, versnelde alleen maar het transformatieproces.
Rijke staatsinvesteringsfondsen uit China, Singapore, Abu Dhabi en Koeweit beheren activa van bijna $4 biljoen en hebben zowel vandaag als in de nabije toekomst toegang tot Wall Street en de belangrijkste handelsplatforms in Londen en Europa. Zij zijn in belangrijke mate verantwoordelijk voor het creëren van grote golven (zie figuur 1-5),
De meeste SWF’s voeren nog steeds een voorzichtige politiek, kijkend naar de gebeurtenissen in het recente verleden. Bijvoorbeeld, de China Investment Corporation investeerde $3 miljard in de beursgang van Blackstone Group in juni 2008, en daarvoor $5 miljard in Morgan Stanley in december 2007. In beide gevallen leidde dit tot grote verliezen in de maanden na de investeringen. Bovendien heeft de daling van de olieprijzen de cashflow naar deze fondsen verminderd.
Maar de tijd kan aan de kant van de GSF’s staan. Met langetermijnprognoses over een ernstige recessie in de Verenigde Staten en Europa, die ook in 2010 aanhoudt; worden Amerikaanse en Europese aandelen elke maand goedkoper en de Amerikaanse en Europese bezwaren van kopers uit Azië, Rusland en het Midden-Oosten worden ook steeds zwakker. Terwijl de wereld een globale recessie doormaakt, zullen geldinjecties uit deze regio’s, die helpen de westerse economieën te stabiliseren, welkom zijn.
Het grootste deel van de turbulentie, die uiteindelijk het resultaat is van de investeringen van het IMF in deze markten, kan voortkomen uit verborgen gevoelens van nationalisme en protectionisme. Voordat het Westen zijn handen uitstrekte in gebaren van gastvrijheid en het IMF om geld vroeg om hun wankele financiële markten te stabiliseren, was er wijdverspreid scepticisme zowel in de VS als in veel Europese regeringen. Een voorbeeld hiervan zijn de gebeurtenissen in 2006, toen de Amerikaanse regering de voorgestelde investeringen van Dubai Ports World in verschillende belangrijke Amerikaanse zeehavens afwees.
En het cynisme bleef bestaan, wat leidde tot een groot aantal uitspraken gedaan in het midden van 2008 door Amerikaanse wetgevers en analisten van het congres, die verklaarden dat de ongereguleerde activiteiten van hedgefondsen en andere speculanten bijdroegen aan de dramatische schommelingen in de olieprijzen in de afgelopen maanden en dat de massale investeringsfondsen, beheerd door buitenlandse regeringen, nu de grootste speculanten in de Verenigde Staten zijn in de handel in olie en andere basisgoederen zoals graan en katoen. Vervolgens verklaarde de Franse president Nicolas Sarkozy aan het einde van 2008 tijdens een bijeenkomst van Europese leiders dat Europa zijn eigen hedgefonds moet hebben om aandelen te kopen in bedrijven die getroffen zijn door de wereldwijde financiële crisis en hen te beschermen tegen “roofdieren”, waarmee hij zijn eerdere belofte bevestigde om onschuldige Franse (en andere Europese) bedrijven te beschermen tegen “extreem agressieve” hedgefondsen.
Verborgen angsten voor ongelooflijk rijke en ondoorzichtige nationale stabiliteitsfondsen zullen onvermijdelijk olie op het vuur van protectionistische gevoelens gooien wanneer de financieel onzekere tijden aanbreken. De versterking van deze angst zal worden gevoed door de aangeboren minachting die veel mensen in het Westen hebben voor oligarchisch en staatskapitalisme, die beide wijdverbreid zijn op veel opkomende markten met de grootste SWF’s.
Uiteindelijk, door middel van overnames en investeringen die GSF’s in de VS, Europa en andere westerse economieën zullen doen, zal de rol van de staat (vaak ondemocratisch) in de wereldeconomie snel toenemen. Dit zal onvermijdelijk leiden tot een tegenreactie van westerse regeringen en bedrijven, wat nieuwe bronnen van turbulentie en chaos zal creëren waarin bedrijven moeten opereren.