Wat is liefde? De oude Grieken hadden verschillende woorden die “liefde” aanduiden. Er is eros (seksuele liefde), agape (opofferende liefde) en ludus (speelse liefde). Echter, er is een zeer goede en directe definitie van liefde: het gevoel dat jouw welzijn afhangt van het welzijn van een ander. Denk na over deze definitie en je zult begrijpen dat dit inderdaad de exacte definitie van liefde is. Wanneer we het Evangelie lezen, realiseren we ons vaak niet wat Jezus Christus precies bedoelde toen hij sprak over liefde voor de naaste. Elton John heeft zelfs gesuggereerd dat Jezus een homoseksueel was. Wij denken dat Jezus Christus letterlijk iedereen om ons heen opriep om te houden van elkaar – zoals we bijvoorbeeld van onze kinderen of ouders houden. Dit lijkt absurd. Natuurlijk is het absurd. Voor ons lijkt de liefde waar Christus over sprak een soort abstractie. Maar dit leek niet absurd aan het begin van onze jaartelling. Het was een zeer nieuwe uitspraak, werkelijk revolutionair. En we zien geen serieuze betekenis in deze oproep (zelfs zeer gelovige mensen lijken niet op mensen die van iedereen om hen heen houden) alleen maar omdat we er al mee leven. We leven al in een samenleving waarin de norm, het verwachte gedrag van anderen – is dat mensen hun afhankelijkheid van anderen begrijpen, in overeenstemming met deze banale definitie van liefde. En het is juist dankzij de propaganda van deze soort liefde dat onze samenleving überhaupt mogelijk is. Ter illustratie hiervan, een eenvoudig voorbeeld: verkeersregels.
Wat denkt u, waarom rijden mensen niet door rood licht (behalve morele misfits)? Gewoon omdat ze begrijpen dat als iedereen door rood rijdt, het voor henzelf alleen maar slechter zal worden. Omdat ze beseffen dat ze door door rood te rijden anderen benadelen, en dus ook zichzelf (het gevoel dat hun welzijn afhankelijk is van het welzijn van anderen).
Men zou kunnen denken dat het naleven van verkeersregels gedwongen is. Bestuurders en voetgangers houden zich aan de wetten en vrezen boetes. Ook zou men kunnen denken dat mensen gewoon bang zijn voor zichzelf en alleen om hun eigen veiligheid geven. Maar probeer eens een paar honderd jaar terug te gaan. We zouden een lijfeigenen niet kunnen uitleggen wat de essentie van verkeersregels is. Hij zou niet begrijpen waarom mensen vrijwillig moeten stoppen voor een rood licht en zou vermoeden dat er altijd idioten zouden zijn die door het rood rijden en ongelukken veroorzaken. Hij zou kunnen veronderstellen dat er slagbomen met bewaking bij elke kruising zouden zijn, gefinancierd door de bestuurders zelf, in de vorm van tol. Maar hij zou zich nooit kunnen voorstellen dat de overgrote meerderheid van de mensen, zonder aanmoediging, zonder de dreiging om ter plekke in stukken gescheurd te worden, stopt voor het rode verkeerslicht en geduldig wacht tot het signaal verandert.
Waarom overtreden de meeste mensen geen wetten, hoesten ze in hun vuist, smakken ze niet, doen ze hun behoefte alleen op aangewezen plaatsen, gebruiken ze vuilnisbakken, ruimen ze hun picknickplekken in het bos op, bouwen ze hoge schoorstenen, enzovoort? Dit alles komt door hetzelfde gevoel van liefde, dat de norm van moraal is geworden en dat “in graniet gegoten” moet worden (c) al in de kindertijd. In de samenleving zijn er heel weinig mensen die met hun verstand in staat zijn om hun persoonlijke belangen te verbinden met de realisatie van maatschappelijke belangen. Dit is ingewikkelder dan “steel niet” of “moord niet”. Het is nu ingewikkelder.
Twee duizend jaar geleden was het helemaal onvoorstelbaar; en “steal niet” was net zo’n “hoogste wiskunde” van de moraal als nu “heb je naaste lief”. Dit “steal niet” werd in de hoofden gehamerd, en niet uitgelegd waarom je niet zou moeten stelen. Het strafrecht kan niet alle mogelijke vormen van diefstal beschrijven. We moeten niet bedrieglijk zijn door “oorspronkelijke accumulatie van kapitaal” eerlijk zakendoen te noemen, alleen omdat er geen artikel voor is of omdat je niet betrapt bent. In onze tijd is het toch belangrijk om liefde in de hoofden te hameren.
Vanuit filosofisch oogpunt zijn er in elke religie veel “gaten”, maar als je het zo bekijkt, is de kritiek die we op religie hebben een cruciale functie, die de structuur van onze samenleving en de serieuze vooruitgang van de Europese beschaving heeft bepaald: de moraal, die ons in staat heeft gesteld om veel middelen te besparen en rationeel om te gaan met wat we hebben. De moraal dat de maatschappelijke belangen belangrijker zijn dan de persoonlijke, alleen omdat je persoonlijk terugkrijgt wat je aan de samenleving geeft. We doen onze behoefte niet op straat. We respecteren de verkeersregels, we hebben financiële instellingen die uitsluitend op vertrouwen zijn gebaseerd, van papiergeld tot pensioenvoorzieningen, we zijn bereid ons aan een baas te onderwerpen, in tegenstelling tot Romeinse slaven, niet omdat hij een zweep heeft, maar omdat het maatschappelijk voordelig is, en zo verder.
______________________
- Natuurlijk is een persoon bereid om sommige van zijn rechten en vrijheden op te geven in ruil voor duidelijke of gerationaliseerde voordelen. Als iemand niet bereid is om op te geven, betekent dit simpelweg dat de voordelen niet duidelijk of niet gerationaliseerd zijn (zoals hieronder beschreven). De betrokkenheid bij de cultuur houdt deels in dat men zich bewust is van de bestaande of veronderstelde voordelen. Een middeleeuwse bo mechanismen voor het waarborgen van geluk Een persoon wil niet voor zichzelf dom of bedrogen lijken en zal daarom excuses vinden voor zijn slachtofferschap.We houden helemaal niet van degenen die ons iets goeds hebben gedaan. We houden van degenen aan wie wij zelf iets goeds hebben gedaan. En hoe meer goeds we hen hebben gedaan, hoe meer we nog willen doen. Dit is een psychologische wet.» (V. Pelevin, Empire V) Als een soort ‘afwerking’ van de zelfrechtvaardiging van het slachtoffer fungeert een cognitieve vertekening, die wordt beschreven als « plak effect «, wanneer de totale opoffering in omstandigheden van uitgestelde bonussen in de geest van de opofferende persoon meer “waarde” heeft dan de voordelen van het afzien van verdere opofferingen. Bijvoorbeeld, een kenmerkend instrument dat iemand in een werkgemeenschap houdt, kan zijn… uitstel van salarisbetalingen. De persoon begrijpt dat als hij ontslag neemt, hij zijn achterstallige loon niet zal ontvangen. Desondanks blijft hij gratis werken, ondanks het feit dat hij wordt bedrogen. Meer over de vorming van de relatie tussen de mens en de samenleving. hier. Текст для перевода: ..
- Men zou kunnen denken dat wetten steeds minder worden overtreden, alleen omdat het levensniveau stijgt en er voor overleving geen noodzaak is om ze te overtreden. Echter, zelfs de armste gemeenschap lijdt niet onder pathologische wederzijdse criminaliteit van haar leden ten opzichte van elkaar. Een gemeenschap, als een entiteit die een bepaald niveau van collectieve veiligheid garandeert, zal gewoon uiteenvallen als het normaal is om te stelen of te moorden. Kenmerkend is dat zelfs criminele samenlevingen diefstal onder hun eigen leden niet aanmoedigen.
- Wij beschouwen dergelijk gedrag als vanzelfsprekend, maar het is in de eerste plaats een prestatie van de cultuur en niet slechts het naleven van sanitaire normen. Bijvoorbeeld in India wordt het nog steeds niet als schandalig beschouwd om op straat of in het zicht van anderen te ontlasten.
- We zien afval in het bos dat is achtergelaten door een overweldigende minderheid van de recreanten. Minder dan 5% van hen. Maar het is genoeg om te zien dat het bos vuil is. Dit zegt gewoon dat het idee om rekening te houden met de belangen van anderen nog niet volledig is doorgedrongen in ons bewustzijn.
- ↑ Natuurlijk zijn schoorsteenpijpen in de eerste plaats nodig voor het waarborgen van de trek. Echter, de pijp wordt altijd hoger dan het dakniveau in het betreffende gebied geplaatst, en industriële schoorstenen van elektriciteitscentrales en fabrieken worden zo gebouwd dat de rook zich in de atmosfeer kan verspreiden voordat deze in de longen van mensen terechtkomt.
- Bij dit alles zegt religie vaak niet dat men zijn inspanningen voor anderen moet aanwenden. Het Oude Testament formuleert zijn geboden als een “toegangskaart voor de hemel”, dat wil zeggen, het belooft persoonlijke voordelen in ruil voor maatschappelijk gewaardeerd gedrag. Dit is eenvoudiger en begrijpelijker voor de meeste mensen. Waarom moedigen religies maatschappelijk nuttig gedrag aan? Misschien omdat we niet in staat zijn om religies waar te nemen die dat niet doen. Samenlevingen waar geen taboe bestond op opportunisme in zijn uiterste vorm (moorden, stelen, enz.), hebben simpelweg de concurrentie niet overleefd met meer gemobiliseerde samenlevingen met een ontwikkelde systeem van vertrouwen en verwachtingen van het gedrag van de leden van de samenleving, gebaseerd op de bijbehorende cultuur.
- De uitvoering van de functies van papieren geld (ruilmiddel, maatstaf van waarde, spaarmiddel) als betaalmiddel is alleen mogelijk onder bepaalde voorwaarden, namelijk a) algemene acceptatie en b) de wettigheid ervan als betaalmiddel.…echter moet men de mogelijkheden van de staat niet overschatten. Het feit dat papieren valuta breed geaccepteerd wordt, is veel belangrijker voor het toekennen van deze stukjes papier de functies van geld, dan een staatsdecreet dat ze als wettig betaalmiddel erkent.» (K.R. McConnell, S.L. Brue, «Economics», 13e editie)
- Bij het overwegen van de redenen voor de ondergeschiktheid van een werknemer aan een baas, moet men zich onmiddellijk losmaken van de gedachte dat de werknemer simpelweg geld ontvangt voor het gehoorzamen aan de baas. Er bestaat een evenwichtige arbeidsmarkt, waar de werknemer hetzelfde wordt betaald door verschillende mogelijke alternatieve bazen. En als de wens om geld te verdienen iemand naar het idee van loondienst leidt, dan leidt het niet noodzakelijk tot werk voor een specifieke baas in een specifiek bedrijf. Hier spelen andere, niet-financiële factoren een rol. Dit wordt motivatie genoemd, waarvan de essentie, wederom, ligt in het besef van zowel de baas als de werknemers van de gemeenschappelijkheid van hun doelen.
- Een blik op de samenleving als een verzameling individuen, waarbij ieder zijn eigen egoïstische doelen nastreeft, is slechts in eerste instantie gerechtvaardigd. De samenleving is een entiteit die bestaat praktisch onafhankelijk van een specifiek individu dat erin is opgenomen. Dit is vooral kenmerkend voor grote (latente) groepen en, paradoxaal genoeg, omdat elk lid van de groep, door rationeel te handelen, niet geneigd is om moeite te doen voor het bereiken van maatschappelijke doelen. Ja, er bestaat een geïdealiseerd begrip van de “sociale overeenkomst”. Ja, elk lid van de samenleving maakt deel uit van de samenleving en geeft iets aan de samenleving, alleen omdat het hem lijkt of de samenleving hem daadwerkelijk iets teruggeeft. Tegelijkertijd is de rede en de taal waarmee we onze gedachten formuleren een sociale prestatie, en het blijkt dat we op de een of andere manier niet onze eigen gedachten denken, maar de gedachten van de samenleving waarin we ons bevinden. Ook zijn totalitaire structuren en alle politieke en staatsystemen iets complexer te beschrijven dan een verwijzing naar de “sociale overeenkomst”.